5分钟带你读「大清」微积分!160多年前清朝数学家撰写文言文版高等数学
![](https://filescdn.proginn.com/723315d5a4184b488542d2791d30405d/56c85e64faa65249e362c4acaff854ae.webp)
新智元报道
![](https://filescdn.proginn.com/723315d5a4184b488542d2791d30405d/56c85e64faa65249e362c4acaff854ae.webp)
新智元报道
编辑:小咸鱼 好困
【新智元导读】你有见过160多年前清朝数学家写的微积分书吗?这可能是最难懂的高数教材了,堪称天书!近日,网上流传着一本清朝的微积分课本,其中的所有数学表达式都是用文言文书写的。小编不才,斗胆翻译了一下,看看这天书里面到底写了些什么。
![](https://filescdn.proginn.com/36d232ed4ff32fb71aa4de06a7e8a2fe/65130b055c3382ef4c861711dbb90dc5.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/5548e829431000ee073327204996854c/99c0d03e66959817f4ffa95987882623.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/95a5df829b8a53ba1851293c218a3a6c/079e7f8f70627908b36da71503826e8e.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/9c99760ecd19030cdc8d2fa5feb2f603/70695487788716f71b6ea7cc99ecc510.webp)
5分钟带你读清朝微积分
![](https://filescdn.proginn.com/4e4642d7e0f0932d1fbef4e34c0a36fe/63303c5bc47adb489a55c17356330b45.webp)
「分数」的「分子」是分母,「分母」是分子 。也就是说,如果看到「分数」,则它的倒数就是现代意义下的分数。
彳= d, 天 = x, 戍 = y,那么彳天 = dx, 彳戍 = dy
一 = 1
訥 = ln
丄 = +
![](https://filescdn.proginn.com/ec111c5bd7c274ec5505c8f84a465f6d/c49be9dfa89cf8ae3aabdecaf25bb8ec.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/c18955989c8a57e21dba77c0d50e3f4c/4f0789742d9aa2da87094d7336b4a3e3.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/2b351e01098804b7d139e2ff4a7e49ef/1ba27c7dd170e3d63fecd79665f5bc96.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/5a55c97fa3b17127156333329295e422/98caeae0b7eb3af2f55e7c45e189886d.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/f43877e4ba44086b35abdbe99bfd8caa/df5d709640153c5f7bf99086f6ebfd1b.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/3c7964dd6a154322fbfbaa0b1ba7e74c/45aee31fcb042ec1afba1eb0c9b40301.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/954eb681dba6d109c281f6c6fbfff254/724e034cef462a1110343cacf228e097.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/ca57416044d805c565188f0871fd4714/9cbca832a8a6309d8e6af1c789bc33fc.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/3f2d89bfa2b1e85e77eaaf53336c9f8f/81e0fd4e7913064ac9f09ec6d8137579.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/230ce002118de509e5943d1db6b57698/75a78810be273bea85a0d106316eece0.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/c9d85efad97d39d1f50e50336b11d7f4/b3705d022a3d3abc598cc8d1b8dde636.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/2791d23a3739d1c1ed46ce9a32a29486/a7c8c3929e322325c745c7abd23db48e.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/3f2d89bfa2b1e85e77eaaf53336c9f8f/81e0fd4e7913064ac9f09ec6d8137579.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/a0643565b8b9115b1ce5cd31ddaad126/019e0a57b0089428650f453884b84af4.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/b853624125d984999870f805754c0418/351bd6bef1998558667a7e5bc8a0e579.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/9b0e67be753147e17fe14d3f63b7c973/79b91fdff74b94bf073e4ab563981268.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/56efe1995a85e0166fb51552f5f1118f/b441b4f41c7bbb001259dcc3de116547.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/3f2d89bfa2b1e85e77eaaf53336c9f8f/81e0fd4e7913064ac9f09ec6d8137579.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/e4b4787c8dda3f808d4d4f69bbb53631/b9fd27ab1229f2620c52cf2a168a7952.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/2d6426dd47348c4ad64f1f78c82a6239/f8f0bcdd687d36d15c845c0925cf8476.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/64de1bb08fb3efe6925d5b2340376519/399596fe76fcc2f96552989a2b381f0f.webp)
中国第一本微积分课本
中国第一本微积分课本
![](https://filescdn.proginn.com/cf916d583a31d8877ea2f92c0f1e4916/3b198accf1779b9079c3a18ac45f4834.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/19c38ecef8d9c7259a2e8b25e01ce315/d4b4ce63c012316ba2d009c08aab067c.webp)
![](https://filescdn.proginn.com/0972ec08dc28566a4e12cca57457995c/029c37640e9feb7a2daab6689ac6f32e.webp)
「微分积分,为中土算书所未有,然观当代天算家,如董方立氏、项梅侣氏、徐君青氏、戴鄂士氏、顾尚之氏,暨李君秋纫,所著各书,其理有什近微分者,因不用代数式,或言之甚繁推之甚难,今特偕李君译此书,为微分积分入门之助。」
「函数与变数之比例,俱谓之微分,用ㄔ号记之。如戌 = 天三,则得比例ㄔ天 : ㄔ戌 :: 一 : 三天二。ㄔ天、ㄔ戌为天与戊之微分。后皆仿此。用表天与戌之变比例,以一、四两率相乘,二、三两率相乘则得ㄔ戌 = 三天二ㄔ天,此显函数戌之变比例,等于三天乘变数天之变比例,以ㄔ天约之得ㄔ天/ㄔ戌 = 三天二。此显变数之变比例约函数之变比例,等于函数之微系数也。」
「积分为微分之还原,其法之要在识别微分所由生之函数,如已得天二之微分为二天ㄔ天,则有二天ㄔ天即知所由生之函数为天二,而天二即为积分。已得微分所由生之函数为积分,而积分或有常数附之,或无常数附之,既不能定,故式中恒附以常数,命为口丙,口丙或有同数或为0,须考题乃知。来本之视微分若函数诸小较之一,诸小较并之,即成函数,故微分之左系一禾字,指欲取诸微分之积分也。如下式禾二天ㄔ天=天+口丙。来氏说,今西国天算家大率不用,而惟用此禾字取其一览了然也。」
![](https://filescdn.proginn.com/9439b9f5e8bfa52c8dd3d777bd3533d4/ea57adfabcba35c7461640e7604644e9.webp)
参考资料:
https://www.bilibili.com/video/BV1RR4y1t7AH?from=search&seid=8170464341069800644&spm_id_from=333.337.0.0
https://www.reddit.com/r/China_irl/comments/r0xh97/清朝微积分课本/
https://highscope.ch.ntu.edu.tw/wordpress/?p=25200
本文引用了以下知乎作者的文章:
「zdr0」https://zhuanlan.zhihu.com/p/437864462
评论